بکرانی‌ها و کندوهای بی عسل

ایسنا/سمنان در زمان‌های دور که نه از کارخانه های آرد و مرکز خرید گندم خبری بود و نه از سیلوهای بزرگ امروزی، حفظ و نگهداری گندم و آرد آن هم برای آذوقه یک سال کاری بس سخت بود.

وجود خانه‌های گاه‌گلی که در برابر باران‌هایی که قدیم ترها بیشتر هم می‌بارید، مقاومت چندانی نداشته و همواره نمور بودند ازطرفی جوندگانی همچون موش نیز به راحتی دیوار خانه را سوراخ و وارد خانه و انبارها شده و چه بسا آذوقه‌ گندم یا جو یک ساله مردم در معرض خطر بود، از همین رو نگهداری گندم ، جو ، برنج و.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

..در گذشته‌های نه‌چندان دور کارسختی بود.

به هر روی  در آن دوران و شرایط سخت که نیاز به نگهداری گندم و جو برای مصرف سالیانه خانواده و پخت نان در تنورهای قدیمی و یا آذوقه جوی دام‌ها وجود داشت می بایست دنبال راه چاره‌ای اساسی برای نگهداری آذوقه سالیانه خود بود.

با تدبیر و درایت مردمان کویر، ساخت کندوهایی از جنس گل سفال، راهگشا و چاره ساز این مشکل بود و ساخت کندوهایی با ارتفاع تقریبا دو متر یا کمی بیشتر به خانواده در نگهداری گندم وجو کمک می‌کرد، کندوهایی که امروز کمتر از آن‌ها نشانی هست.

مردم سخت‌کوش روستای بکران، از جمله مردمانی هستند که در گذشته به فراوانی از این کندوها استفاده می‌کردند. اگرچه امروزه اثری از آن کندوها باقی نمانده اما در حال حاضر تنها یکی-دو کندوی قدیمی از آن نسل در این روستا به یادگار مانده است .

 قربان پورصالح صاحب این کندو در این باره اظهار کرد: این کندو حدود هفت-هشت دهه پیش از این به دست پدر مرحومش ساخته شده است.

این کشاورز بکرانی در خصوص ساخت اینگونه کندوها گفت: در گذشته و حدود هفتاد –هشتاد سال پیش از این پدر مرحومم با استفاده از گل مخصوص به کار ساخت این کندوها مشغول بود.

وی با بیان اینکه کندوهای زیادی به دست ایشان ساخته شده افزود: طریقه ساخت این کندوها به این ترتیب بود که ابتدا به صورت پالانه‌ای و لایه لایه، گل را آماده کرده و با طرز خاصی آن را به حالت دیوار لوله‌ای می‌پیچیدند.

پورصالح افزود: در ادامه چند لایه که ساخته و خشک می‌شد آنها را روی هم گذاشته و با یک نوع گل مخصوص که حالت چسبندگی بالایی داشت درزهای لایه ها و پالانه‌ها را به هم می‌آوردند.

وی با بیان اینکه برای کندو هم یک درب در بالا برای ریختن گندم و یک سوراخ یا درب کوچک در بخش تحتانی کندوها برای برداشت گندم تعبیه می‌شد خاطرنشان کرد: این کندوها زمانی که خشک می‌شد به خاطر چسبندگی و مرغوبیت گلی که در ساخت آن به کار رفته بود مانع از ورود و نفوذ آب و یا دستبرد جوندگانی چون موش به آن می‌شد.

این کشاورز کهنسال بکرانی یادآوری کرد: این کندوها با سرد نگه‌داشتن گندم و جو مانع از خراب شدن آذوقه‌ها و از جمله گندم و جو و دیگر غلات می‌شد.

پورصالح گفت: معمولا پس از ریختن گندم از درب بالایی به داخل کندو، درب آن را با یک لایه نازک از گل می‌پوشاندند و گندم ذخیره‌شده در داخل کندو تا زمانی که نیاز به مصرف آن بود در همانجا می‌ماند. ضمن اینکه در موعد نیاز از دربی که در قسمت تحتانی کندو تعبیه شده بود گندم و یا جو به مقداری که نیاز بود برداشته و دوباره درب آن را می‌بستند.

وی داشتن یک سه پایه گلی را از دیگر ویژگی‌های این کندوها برشمرد و خاطرنشان کرد: کندوها معمولا دارای سه پایه بودند که این پایه‌ها سبب می‌شد کندو قدری از زمین بالاتر قرار گرفته و به این ترتیب از دسترس مور و حشراتی که ممکن بود در زمین به آن آسیب برساند، دور می‌ماند.

این کشاورز با بیان اینکه هر خانواده در گذشته معمولا یک کندو داشته اند افزود: در حقیقت هر خانواده در آن زمان به برکت این کندوها، یک سیلوی گندم کوچک در کنج منزل خود داشته است.

وی در پاسخ به پرسشی در خصوص گنجایش این کندوها گفت: این کندوها گنجایش بیش از ۶۰۰ کیلوگرم گندم که تقریبا آذوقه و نیاز سالانه یک خانوار است را دارند.

این کهسال بکرانی با بیان اینکه در گذشته نانوایی به شکل امروزی بوده افزود: در گذشته هر خانواده نان مورد نیاز خود را در منزل می پخت از همین رو نگهداری گندم و آرد و دورنگهداشتن آنها از حیوانات موزی و خطراتی مثل نم و رطوبت همواره یک جدی بوده که این کندوها دقیقا این مشکل را مرتفع می کرده اند.

وی با بیان اینکه درگذشته اکثر مردم روستا، دارای کندو بودند افزود: متاسفانه با راه افتادن نانوایی و ساخت وسائل مختلف برای انبار و نگهداری گندم و آرد استفاده از این کندوها کم کم به فراموشی سپرده شد و کندوها نیز به مرور از بین رفتند.

پورصالح با بیان اینکه در حال حاضر تنها دو کندو در بکران وجود دارد که هر دو از سازه های پدر مرحوم من هستند گفت: ما در حال حاضر هم از این دو کندو استفاده و گندم مورد نیاز برای پخت برخی غذاهای محلی و...را در این کندوها نگهداری و ذخیره می کنیم.

وی در پاسخ به پرسشی در خصوص نگهداری و جابجایی این کندوها، گفت: خوشبختانه این کندوها به گونه ای ساخته شدند که برای جابجایی آنها می توان آنها را تکه تکه کرد و در محل جدید دوباره تکه ها و لایه ها را روی هم گذاشت و درزهای آنها را با گلی خاص پر و به اصلاح ما بکرانی ها درزها را کور کرد.

حسین رنجبر عضو شورای روستای بکران و از معلمان این روستا نیز ، کندوهای خانواده پورصالح را آخرین بازمانده های این کدوهای سفالین دانست و گفت: قدیم ترها اکثر خانواده های بکرانی این کندوها را داشته و گندوم و غلات مورد نیاز قوت خود را در آنها نگهداری می کردند.

وی با بیان اینکه این کندوها با از بین رفتن کاربردشان به مرور از بین رفتند افزود: در گذشته کسانی در روستا به ساخت این کندوها می پرداختند اما امروزه دیگر کسی که بتواند چنین کندوهایی بسازد متاسفانه وجود ندارد.

وی به وجوه مشترک در ساخت تنور و کندوهای ذخیره غلات اشاره و خاطرشان کرد: در ساخت تنورهای محلی نیز از شیوه های مشابه ساخت کندو استفاده می شود چرا که هر تنور یز مثل کندوها از چند "دا" یا ردیف ساخته می شود لذا اگر اراده ای برای احیای این کندوها باشد شاید بتوان از طریق استادکاران تنورهای محلی به ساخت دوباره این کندوها نیز پرداخت.

وی با بیان اینکه این کندوها از یک نوع خاک خاص ساخته می شوند افزود: در ساخت کندو از یک نوع گل خاص استفاده می شود که خاک مورد نیاز آن نیز در منطقه وجود داشته است.

به هر روی "کندوهای ذخیره گندم" تنها سازه های سفالین و یا صنایع دستی مردمان هنرمند این دیار نیست که در گذر از زندگی سنتی به دوران مدرنیته، گرد فراموشی بر چهره آن نشسته است بلکه کم نیستند صنایع دستی و سازه های هنرمندانه ای که با گذر زمان در لای چرخ های زندگی ماشین زده امروز جا مانده اند، سازه های فراموش شده ای که هر کدام تاریخ و خاطره ای از گذشته های دور با خود دارند خاطره هایی که اگر گرد فراموشی از چهره آنها زدوده شود چه بسا بتوانند این بار از زاویه ای دیگر زیبایی های پنهان خود را به مردمان این دوره نشان دهند.
انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی شهرستانها میامی بکران میامی نگهداری گندم نگهداری گندم مورد نیاز ساخت کندو

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۷۷۷۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کرج برای نگهداری از سگ‌های بلاصاحب جای کافی ندارد

ایسنا/البرز رئیس کمیسیون محیط زیست شورای شهر کرج گفت: سگ‌های بلاصاحب به دغدغه مدیریت شهری اغلب کلانشهرهای کشور تبدیل شده است.

به گزارش ایسنا، جواد چپردار با اشاره به اینکه زیرساخت‌ها و امکانات موجود، مدیریت سگ‌های بلاصاحب کرج را بسیار دشوار کرده است، اظهار کرد: معضل سگ‌های بلاصاحب و سرگردان تنها مختص کرج نیست و امروز به دغدغه مدیریت شهری در اغلب کلانشهرهای کشور تبدیل شده است.

وی ادامه داد: در حال حاضر دو مرکز نگهداری از این حیوانات در کرج و یک مرکز در فردیس فعال است که ظرفیت آنها قطعا پاسخگوی جمعیت سگ‌های بلاصاحب موجود نیست.

وی تاکید کرد: باید بپذیریم با توجه به محدودیت‌های موجود، امکان ساماندهی کامل این سگ‌ها وجود ندارد و باید به سمت کاهش جمعیت آنها پیش برویم که سرعت دهی در عقیم سازی یکی از راهکارهای اثربخش است.

چپردار گفت: هم برای معضل سگ‌های بلاصاحب هم برای سگ گردانی در سطح شهر باید فکری اساسی کرد تا شاهد اتفاقات ناگوار و نارضایتی شهروندان نباشیم.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به وضعیت درختانی که باید در فرایند اجرای پروژه‌های عمرانی در حال اجرای شهر جابه جا شوند، گفت: محور برنامه ریزی‌ها بر جابه جایی درختان است و به هیچ وجه تصمیمی برای قطع حتی یک اصله وجود ندارد.

انتهای پیام